Elektrikli araç üretiminin artmasıyla beraber piyasadaki lityum talebi de önümüzdeki yıllarda artarak devam edecek. 2020 yılında 442 bin ton olan lityum üretiminin, 2030 yılında 1.5 milyon tona çıkması öngörülüyor. 2021 yılında 41 milyar dolar olan lityum batarya pazarı, 2030’da 116 milyar dolara çıkacak.
Lityum dışında, nikel, kobalt, mangan and grafit de batarya için gerekli elementler. Elektrik ağlarında ise bakır ve alüminyum gerekiyor. Dünyadaki bakırın %70’inden fazlası elektrik nakli için kullanılıyor. Ayrıca elektrikli araçlarda, içten yanmalı motorlu araçlara oranla dört kat daha fazla bakır kullanılıyor. Yenilenebilir enerji ile çalışan santraller de fosil yakıtla çalışanlara göre 4 kat fazla bakıra ihtiyaç duyuyor. Temiz enerjiye geçiş için de bu elementlerden fazlaca gerekecek. O nedenle araştırma yaparken sadece elektrikli araçlar ya da batarya ile sınırlı kalmayıp, temiz enerjiye geçişte rol oynayacak rüzgar, güneş enerjisi gibi sektörler ile bu sektörlerde kullanılacak diğer elementleri de göz önünde bulundurmak gerekiyor.
Paris İklim Anlaşması’ndaki küresel sıcaklık artışını, 2 dereceyle sınırlama hedefini 2040 yılına kadar yakalamak için yukarıda bahsi geçen elementlerin kullanımının en az dörde katlanacağı tahmin ediliyor. Elektrikli araç ve batarya sektöründe ise en az 30 katlık bir artış öngörülmekte. Talebi en çok artacak elementler de sırasıyla lityum, grafit, kobalt ve nikel olacak. Amerika Birleşik Devletleri, 2030 yılında enerji ihtiyacının %80’ini yenilenebilir enerjiden karşılamayı hedefliyor.
Dünya’da lityum rezervleri en fazla olarak sırasıyla Bolivya, Şili, Çin, ABD, Arjantin ve Avustralya’da bulunuyor.
Lityum, en çok batarya üretiminde ve sonrasında cam ve seramik sektöründe ve onun dışında gres yağı üretiminde, klima ve endüstriyel kurutucularda, kaynaklarda, sağlık sektöründe, kozmetik, boya, waks üretiminde ve diğer birçok endüstriyel üründe kullanılmakta.
Yenilenebilir enerji ve elektrikli araçlarda kullanacak mineralleri üreten şirketlerden bazıları şunlar:
Albemarle Corporation (ALB) ; Amerika merkezli şirket, dünyadaki en büyük 2. lityum üreticisi konumunda. 1887 de kağıt üreticisi olarak kurulmuş olup, bugün lityum pazarında %20 üzerinde paya sahipler. Lityum yanında kimya sektöründe birçok ürün üretiyorlar.
Sociedad Quimica Y Minera De Chile (SQM) ; Şili’li firma lityum üretiminde pazarın %20’den fazlasına sahip. Lityum yanında gübre, potasyum, iyot, endüstriyel kimyasal üretimi yapıyor.
Livent Corporation (LTHM) ; Şirket elektrikli araçlara ve batarya üreticilerine sağlamak üzere lityum üretiyor. 1883 de kimyasal ürünleri üretmek üzere kurulan Amerikalı FMC Corporation, lityum üretim kısmını ayırarak Livent Corporation adı altında markalaştılar.
Lithium Americas Corporation (LAC) ; Kanada merkezli bu şirket , Amerika ve Arjantin’de maden işletiyor. Ayrıca Arjantin’de yeni tesisin yapımına devam etmekte ve 2020 ortasında üretime almayı planlıyorlar.
Piedmont Lithium Limited (PLL) : 2020 yılının sonlarına doğru Tesla ile 5 yıllık tedarik anlaşması imzalayan şirket, bu anlaşmanın açıklandığı tarihten bu yana 3.5 kat değer kazandı. Ilk teslimatın 2022-2023 yılları arasında yapılması öngörülürken, şirket en son yaptığı açıklama ile teslimatın belirsiz bir tarihe kadar ertelendiği açıklamasını yaptı. Son gelen olumsuz haberler sonrasında ise şirketin hisseleri %30’dan fazla değer kaybetti.
BHP Group (BHP) : Avusturalya’lı şirket, bakır, nikel, kobalt, demir, potasyum, kömür gibi madenlerin üretimini yapıyor. Şirket, temiz enerjiye geçişin artmasıyla beraber dünyada bakır talebinin artacağını öngörüyor.
Freeport McMoRan (FCX) ; – Amerika merkezli madencilik şirketi, bakır, altın üretiyor. Bakır üretiminde dünyada ilk 5’in içerisinde yer alan şirket, bakıra olan talebin artması ve fiyatların yükselmesi ile de son ayda %30’a yakın değer kazandı.
Southern Copper Corporation (SCCO) ; Öncelikli olarak bakır üretimi yapıyor. Peru ve Meksika’da madenlere sahipler.
Haynes International Inc (HAYN) ; Nikel ve kobalt alaşımlı metal üretiyorlar. Bu ürünler korozyona karşı dayanıklı ve jet motorlarında, gaz tribünlerinde kullanılıyor. Ayrıca NASA’nın Mars’a gönderdiği araçta da Haynes’in ürettiği alaşımlar kullanılmış. Şirket cirosunun yarısını havacılık sektöründen elde ediyor.
Materion Corporation (MTRN) ; Havacılık sektöründe, çip üretiminde ve elektrikli araç üretiminde kullanılan alaşımlı malzemeler üretiyor.
Üretilen bataryaların içindeki liytum, kobalt ve nikel vb malzemeleri geri dönüştürmek için çalışan Redwood Materials şirketi, yatırımcılardan 700 milyon dolar toplamış. Şirketin kurucusu ise Tesla’nın kurucu ortaklarından birisi. Geri dönüşüm şirketleri de temiz enerjinin ve elektrikli araçların kullanımının artması ile piyasada daha çok yer alacaklar.
| Şirket | Piyasa Değeri(milyar USD) | Fiyat Değişimi (2021 başından itibaren) |
| Albemarle Corporation (ALB) | 26.75 | 49.62% |
| Sociedad Quimica Y Minera De Chile (SQM) | 15.49 | 7.51% |
| Livent Corporation (LTHM) | 4.28 | 35.14% |
| Lithium Americas Corporation (LAC) | 3.05 | 96.37% |
| Piedmont Lithium Limited (PLL) | 0.97 | 121.37% |
| BHP Group (BHP) | 185.3 | -0.88% |
| Freeport McMoRan (FCX) | 56.73 | 41.85% |
| Southern Copper Corporation (SCCO) | 51.19 | -1.74% |
| Haynes International Inc (HAYN) | 0.5 | 64.64% |
| Materion Corporation (MTRN) | 1.47 | 11.61% |
Referanslar
- https://www.mta.gov.tr/v3.0/sayfalar/bilgi-merkezi/maden-serisi/Lityum.pdf
- https://iea.blob.core.windows.net/assets/24d5dfbb-a77a-4647-abcc-667867207f74/TheRoleofCriticalMineralsinCleanEnergyTransitions.pdf
- https://solaredition.com/top-5-battery-market-leaders-and-lithium-suppliers-of-2020/
- https://www.reuters.com/business/energy/push-supply-tesla-piedmont-lithium-irks-north-carolina-neighbors-2021-07-20/
- https://www.wsj.com/articles/renewable-energy-us-power-11626098450?mod=searchresults_pos17&page=2
- https://finance.yahoo.com/news/11-best-lithium-stocks-buy-143137750.html
10YılSonraBen 
Yorum bırakın